STRIJD TEGEN SOCIALE DUMPING VIA OVERHEIDSOPDRACHTEN (VOOR ADMINISTRATIEVE MEDEWERKERS, JURISTEN, DIENST- OF AFDELINGSHOOFDEN)
De wet van 17 juni 2016 betreffende de overheidsopdrachten verheft de naleving van het milieu-, sociaal en arbeidsrecht bij de plaatsing van overheidsopdrachten tot beginsel. We kunnen immers niet anders dan vaststellen dat de niet-naleving van deze bepalingen er vaak toe leidt dat de mededinging wordt vervalst. Het nieuwe beginsel is een logisch gevolg van de verplichting om ondernemers op gelijke voet te behandelen en niet te discrimineren.
De opleiding heeft als doel aan openbare aanbestedende overheden uitleg te geven bij de praktijken van sociale fraude die in België bestaan (schijndetachering, schijnzelfstandigen, tewerkstelling van illegale werknemers, niet aangegeven activiteit ...) en een overzicht te bieden van de juridische instrumenten die een gezonde mededinging tussen de ondernemers moeten garanderen. Ze brengt de sociale en fiscale verplichtingen en verantwoordelijkheden van aanbestedende overheden in herinnering en leidt de beginselen van de wetgeving in met betrekking tot de verificatie van prijzen en kosten.
De opleiding is gericht op een globale en sectorale benadering van de strijd tegen sociale dumping via overheidsopdrachten en verstrekt tweevoudige uitleg - juridisch en praktijkgericht.
Twee varianten van de opleiding worden aangeboden:
- Een opleiding van 2 dagen + ½ dag voor de administratieve medewerkers van aanbestedende overheden die belast zijn met de fase voorafgaand aan de gunning van de opdrachten en de controle erop. Deze opleiding bevat de volgende luiken:
- Luik 1 (3u): Indicatoren van sociale fraude: de controle van de sociale fraude, de indicatoren en de uitwisseling van ervaringen versterken
- Luik 2 (3u): Inbreng door de bouwsector en de schoonmaaksector (ontmoeting met vertegenwoordigers)
- Luik 3 (7u): Verantwoordelijkheden van de aanbestedende overheden op sociaal en fiscaal vlak
- Luik 4 (3u): Controle van kunstmatig lage prijzen (hulpmiddelen en goede praktijken)
- Een opleiding van 1 dag voor de inspecteurs en controleurs van bouwplaatsen en diensten. Deze opleiding bevat de volgende luiken:
- Luik 1 (3u): Indicatoren van sociale fraude: de controle van de sociale fraude, de indicatoren en de uitwisseling van ervaringen versterken
- Luik 2 (3u): Inbreng door de bouwsector en de schoonmaaksector (ontmoeting met vertegenwoordigers)
Deze fiche betreft de opleiding bestemd voor de administratieve medewerkers van aanbestedende overheden die belast zijn met de fase voorafgaand aan de gunning van de opdrachten en de controle erop.
- Sociale dumping definiëren, de concrete uitingen ervan en de regelgeving die daarnaar verwijst in kaart brengen
- Lokale overheden informeren over hun wettelijke verplichtingen als aanbestedende overheid
- De aanbevelingen van de werkgroep «sociale dumping» voorstellen
- De controle op de uitvoering van de opdracht, voor de risicosectoren, versterken
- Nieuwe procedures en samenwerkingsverbanden voorstellen om de goede uitvoering van overheidsopdrachten te controleren, meer bepaald met het observatorium van de referentieprijzen en de SIOD
- Onmiddellijk inzetbare geharmoniseerde instrumenten ter beschikking stellen om te strijden tegen oneerlijke concurrentie en de illegale minimalisering van de prijzen in het kader van overheidsopdrachten
- Concrete voorbeelden verzamelen van sociale dumping en van de manier waarop ze werden aangepakt (dossier voor het gerecht gebracht, elementen ten laste ...)
- De cijfers verzamelen, voornamelijk de uurtarieven van arbeidskrachten en van grondstoffen in de sectoren
- Voor elke gevoelige sector de documenten, handboeken met goede praktijken of gidsen verzamelen
- Zorgen voor een doorgifte van informatie en/of contactadressen tussen de administraties en de sector-/ werkgeverfederaties of syndicale federaties
Deze opleiding is bestemd voor de administratieve medewerkers van aanbestedende overheden die belast zijn met de fase voorafgaand aan de gunning van de opdrachten en de controle erop. Concreter:
- De administratieve medewerkers die verantwoordelijk zijn voor de controle van de gemeentelijke en gewestelijke overheidsopdrachten
- De diensthoofden van gemeentelijke en gewestelijke aankoopcentrales
- De verantwoordelijken van de juridische diensten, de dienst bevoegd voor het openbaar patrimonium, de grondregie en andere diensten die zich bezighouden met gemeentelijke en gewestelijke overheidsopdrachten
- De verantwoordelijken van fraudegevoelige departementen en diensten die gemeentelijke en gewestelijke overheidsopdrachten plaatsen (diensten voor ruimtelijke ordening, stedenbouw, huisvesting, netheid)
- De juristen die interne gemeentelijke en gewestelijke nota’s opstellen
- De schepenen van fraudegevoelige sectoren
Het doel van de opleiding is de plaatselijke en gewestelijke aanbestedende overheden te informeren over de mogelijkheden die zij hebben om sociale dumping te bestrijden. Werken aan de opleiding mee: een expert op het gebied van recht inzake overheid sopdrachten, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD / SIRS), het Observatorium van de referentieprijzen van de Economische en Sociale Raad van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Confederatie Bouw van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Brusselse vertegenwoordigers van de schoonmaaksector en de geassocieerde vakbondsleden.
De opleiding is zowel juridisch als praktijk gericht. Ze biedt cijfergegevens, analytische hulpmiddelen en oplossingen voor elke aanbestedende overheid die de sociale en fiscale controle op haar overheidsopdrachten wil versterken.
Luik 1: Indicatoren van sociale fraude
- Inleiding op de sociale dumping
- Algemene kenmerken van sociale dumping: legale en illegale sociale dumping
- De fraudegevoelige sectoren/lijst onderworpen aan de goedkeuring van de stuurgroep van doelstelling 8 van pijler 2 van Strategie 2025
- De systemen van controle op de aanwerving van arbeidskrachten (algemeen)
- De controle van de werken tijdens de uitvoering van de opdracht (praktische toelichting)
- De administratieve formaliteiten van de detachering
- Het protocol met de GWI
- Fraude-indicatoren: sociale dumping meteen herkennen
- De procedures = stappenplan voor de gemeentelijke acties die moeten worden uitgevoerd in het geval van een vermoeden van sociale dumping
Luik 2: Inbreng door de bouwsector en de schoonmaaksector
De GSOB brengt de plaatselijke besturen in contact met de sectorale confederaties en de vakbondsvertegenwoordigingen van de sectoren.
Er worden twee aparte workshops georganiseerd, de ene voor de bouwsector en de andere voor de schoonmaaksector. Deze workshops brengen meer bepaald de volgende zaken aan:
- De aanbevelingen van de sectoren, om de aanbestedende overheden bewust te maken van de praktijken van sociale dumping
- Relevante, onmiddellijk inzetbare en praktische instrumenten om te strijden tegen oneerlijke concurrentie en de (al dan niet illegale) minimalisering van de prijzen in het kader van overheidsopdrachten
- Specifieke prijzen en kosten van de betrokken sectoren, inzonderheid voor grondstoffen, uurtarieven voor arbeidskrachten, voornamelijk op Belgisch niveau, voor zover ze beschikbaar zijn of hun bestaan is bewezen op het terrein
- Nadere toelichting over de methoden van controle op sociale fraude
- Concrete voorbeelden van sociale dumping en van sectorale bepalingen die toelaten sociale dumping te voorkomen
Luik 3: Verantwoordelijkheden van de aanbestedende overheden op sociaal en fiscaal vlak
- De harde kern van het arbeidsrecht in België
- De reglementaire verplichtingen van de opdrachtgever met betrekking tot de controle op de aangifte van de werken bij de RSZ
- De tewerkstelling van buitenlandse arbeidskrachten
- Definitie van gedetacheerde werknemer (definitie van schijngedetacheerde zoals gegeven door de SIOD)
- De werknemer die rechtstreeks bij de Belgische onderneming wordt gedetacheerd
- De werknemer die door de buitenlandse onderneming wordt gedetacheerd (richtlijn 96/71/6 betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers en herziening van de richtlijn op 29 mei 2018: definitie, voorwaarden voor de terbeschikkingstelling)
- Tewerkstelling via een uitzendbureau
- De overheidsopdrachtenwetgeving die betrekking heeft op de naleving van het nationaal, milieu-, sociaal en arbeidsrecht
- De strafrechtelijke en hoofdelijke aansprakelijkheid van de aanbestedende overheid, in de controle van de schulden en de betaling van de schulden evenals de hoofdelijke aansprakelijkheid
- Verwerping van een offerte voor een overheidsopdracht
- Onderaanneming en haar regulering
- Toezicht op de onderaanneming
Luik 4: Controle van kunstmatig lage prijzen
- De offertes corrigeren
- De normaliteit van de prijzen en kosten controleren
- Wat moet er worden gedaan bij een vermoeden van abnormale prijzen? Welke schriftelijke rechtvaardigingsstukken moet de inschrijver voorleggen?
- Hoe moet een brief worden opgesteld om rechtvaardigingsstukken voor de prijzen en kosten te vragen?
- Wat met het bijzondere geval van het vermoeden van een abnormale prijs?
- Tot welke gevolgen leiden niet te verwaarlozen posten?
- Hoe moeten de gevraagde rechtvaardigingsstukken worden geanalyseerd?
- Beslissing van de aanbestedende overheid: welke aandacht besteden aan de motivatie?
- Presentatie en uittreksels van de «Gids voor goede praktijken in overheidsopdrachten», en van de lijst van fraudegevoelige sectoren
- Vademecum van de procedure voor verificatie van de prijzen of kosten
- Theoretische nota betreffende de procedure voor verificatie van de prijzen of kosten
Beschikbaar tot 30 november 2023
Volgende geplande sessies
CONTACTPERSOON
